logo - powrót na stroę główną

Wizualne obserwacje gwiazd zmiennych

Artykuł

 

Ryszard Cnota - PTMA Oddział w Puławach.

Gwiazda zmienna zaćmieniowa V822 Aquilae.

Gwiazda V822 Aql (BD -2°5024 = HD183794) jest układem zaćmieniowym o jasności między minimami 6.m87, typie widmowym B8 wg. katalogu H. Drapera i odpowiednio B8V wg. klasyfikacji MK.

Współrzędne V822 Aql wynoszą:

RA = 19h30m.7; DEC = -02°08' (1990);

Zmiany jasności tej gwiazdy stwierdzono w 1945 roku na podstawie zdjęć patrolowych wykonanych w obserwatorium astronomicznym w Kazaniu (A. Solowiew, 1945) określając typ zmienności (gwiazda zaćmieniowa), minimum HJD 2429779.3 oraz okres zmiany jasności P = 2.d641. Do 1960 roku gwiazda V822 Aql prawie nie była obserwowana. Na podstawie obserwacji spektroskopowych znaleziono okres zmiany prędkości radialnej 5.d295078 (Fitzgerald, 1964). Wyliczona orbita spektroskopowa okazała się orbitą eliptyczną (Lucy, Sweerney, 1971). W 1967 roku wyznaczono z obserwacji fotoelektrycznych (zrobionych w 1963 roku) moment minI = HJD 2438230.179 (0.d005) oraz głębokość minI = 0.m5 i minII = 0.m2 (D.S. Hall, 1967). W oparciu o własne obserwacje oraz zaczerpnięte z literatury (Solowiew, 1945; Fres,1961; Fitzgerald, 1964) D.S. Hall oszacował, że okres zmiany jasności znajduje się pomiędzy 5.d283466 a 5.d295018. W latach 1973-76 wykonano obserwacje fotoelektryczne w systemie UBV (Aldusewa, 1977) i wyznaczono głębokość minI = 0.m57 i minII = 0.m2, jasność między zaćmieniami 6.m87 oraz typ EB/DM. Fazy obserwacji w trakcie opracowania wyników wyliczano z obserwacji własnych oraz z obserwacji fotoelektrycznych D.S. Halla.

MinI = HJD 2442577.333 + 5.d294950*E;

W 1980 roku D.S. Hall poprawił wyznaczone przez siebie w 1967 roku minimum na HJD 2438256.560 (0.d002) (D.S. Hall, 1980) a okres zmiany jasności wyliczony z obserwacji Aldusewy i Halla wynosi po wprowadzeniu poprawki 5.d295065.

Pierwsze obserwacje wizualne V822 Aql wykonali w 1954 roku polscy miłośnicy astronomii zrzeszeni w Sekcji Obserwacji Gwiazd Zmiennych przy PTMA z których najaktywniejszymi byli: A. Wróblewski, B. Paczyński, L. Wohlfeil. W roku 1960 rozpoczął obserwacje V822 Aql R. Cnota, który obserwuje tę gwiazdę do chwili obecnej.

Dotychczas wyznaczono 58 minimów jasności, w tym 38 minimów z polskich obserwacji (minI i minII). Wszystkie obserwowane minima zebrano w poniższej tabeli.

Tabela obserwowanych minimów V822 Aql
O-C obliczono w oparciu o elementy liniowe: To = JD 2437075.796, P = 5.d295058

No	E	Minimum obs.   Eps	O-C	   n	  UWAGI
		HJD24...		[d]		
-----------------------------------------------------------------------
 1   -1378.0 	29779.3000               0.09392 	  AC USSR 1945
 2   -1375.5 	29792.4000              -0.04372 	  AC USSR 1945
 3   -1361.0 	29869.2000      	-0.02206 	  AC USSR 1945
 4   -1164.0 	30912.3000      	-0.04849 	  AC USSR 1945
 5   -1161.0 	30928.2000      	-0.03366 	  AC USSR 1945
 6   -1160.0 	30933.3000      	-0.22872 	  AC USSR 1945
 7    -290.0 	35540.1848    0.01451 	-0.04438    75    BP MI
 8    -289.5 	35542.7663    0.01169	-0.11041   153	  BP MII
 9    -230.0 	35857.9136    0.00929 	-0.01906    44	  AW MI
10    -184.0 	36101.4675    0.02310 	-0.03783    65	  LW MI
11      51.0 	37345.8873    0.00587    0.04334    46	  AW MI
12      51.5 	37348.5074    0.00617    0.01591    57	  AW MII
13     223.0 	38256.5600    0.00200   -0.03393 	  DSH MI
14     292.0 	38621.8775    0.00658 	-0.07544    78	  RC MI
15     292.5 	38624.5635    0.01768	-0.03697    63	  RC MII
16     435.0 	39379.1322    0.00568 	-0.01403    60    RC MI
17     435.5 	39381.7363    0.02570 	-0.05746    60    RC MII
18     911.5 	41902.422	         0.18063     6    BAA 1975,5 
19    1039.0 	42577.3330    0.00200   -0.02826 	  AC MI
20    1111.5 	42961.507	         0.25403 	  SAC 58 1987
21    1118.5 	42998.495	         0.17663 	  SAC 58 1987
22    1181.0 	43329.469	         0.20950 	  SAC 58 1987
23    1341.5 	44179.247	         0.13069 	  SAC 58 1987
24    1426.0 	44626.5264    0.01065   -0.02231    39    RC MI:?
25    1598.0 	45537.2184    0.00868   -0.08028    47    RC MI
26    1598.5 	45539.9849    0.02036	 0.03869   110    RC MIIS2
27    1668.0 	45907.8456    0.00339   -0.10714    40    RC MI
28    1783.0 	46516.8524    0.00401   -0.03201    47    RC MI
29    1876.0 	47009.2855    0.00516   -0.03931    42    RC MI
30    1918.5 	47234.4519    0.05454    0.08713    85    RC MIIS3
31    1944.0 	47369.3090              -0.07975          BAAVSS
32    2051.0 	47935.9208    0.01290 	-0.03916    33    RC MI
33    2122.5 	48314.57      0.017      0.01339          HIPARCOS
34    2140.5 	48409.853     0.011     -0.01465          HIPARCOS
35    2158.0 	48502.5058    0.00423   -0.02536    49    RC MI
36    2190.5 	48674.6875    0.02690    0.06695    90    RC MII
37    2193.0 	48687.8350    0.00300   -0.02319          HIPARCOS
38    2217.0 	48814.9409    0.00247    0.00131    68    RC MI
39    2226.0 	48862.4890    0.01000   -0.10611          BBSAG(eB:)
40    2260.5 	49045.287     0.005      0.01239          HIPARCOS
41    2262.0 	49053.1980    0.00300   -0.01920          HIPARCOS
42    2289.0 	49196.1397    0.00812   -0.04406    31    RC MI
43    2326.5 	49394.7458    0.01312   -0.00264    54    RC MII
44    2356.0 	49550.9379    0.00850   -0.01475    30    RC MI
45    2424.0 	49911.0076    0.00950   -0.00899    72    RC MI
46    2424.5 	49913.6705    0.01518    0.00638    51    RC MII
47    2495.0 	50286.9664    0.00320    0.00069    54    RC MI
48    2495.5 	50289.6891    0.02380    0.07586    30    RC MII
49    2560.0 	50631.1592    0.00840    0.01472    48    RC MI
50    2560.5 	50633.8151    0.01024    0.02309    54    RC MII
51    2628.0 	50991.2635    0.00304    0.05508    32    RC MI
52    2628.5 	50993.8882    0.00994    0.03225    12    RC MII
53    2701.0 	51377.7193    0.00214   -0.02836    30    RC MI
54    2701.5 	51380.4212    0.01716    0.02601    22    RC MII
55    2770.0 	51743.1035    0.00374   -0.00316    25    RC MI
56    2770.5 	51745.8848    0.00594    0.13061    17    RC MII
57    2818.0 	51997.3370    0.00960    0.06756    19    SSW MI
58    2833.0 	52076.7148    0.02140    0.01949    18    RC MI
----------------------------------------------------------------------

W oparciu o te minima w Obserwatorium Astronomicznym na Suhorze wyznaczono elementy fotometryczne:

MinI = HJD 2442577.361 + 5.d295058*E;



Dlaczego V822 Aql powinna być obserwowana? Jest to gwiazda bardzo słabo poznana (obserwowana dopiero od 48 lat) i bardzo mało obserwowana. Na podstawie dotychczasowych obserwacji wydaje się prawdopodobne że okres zmiany jasności nie jest stały. W 2002 roku AAVSO rozszerzyło swój zbiór gwiazd polecanych do obserwacji o kilkadziesiąt gwiazd zmiennych zaćmieniowych wśród których znalazła się gwiazda także V822 Aql.

Literatura:

1. A. Wróblewski, Obserwacje gwiazd zaćmieniowych, Urania, No 6,1955.
2. D.S. Hall, PASP, 79, 630, 1967.
3. D.S. Hall(1980) - private communication.
4. P. Fitzgerald, Spectrographic orbits of the Eclipsing Systems, DOO Publ.., 1964, 417.
5. L.B. Lucy, M.A. Sweeney A.J. 76,547,1971.
6. V. Ya. Alduseva, Astr. Cirrc. , No 956,1977.
7. A. Soloviev, 1945,Kasan. Astr. Cirk. 41,8.
8. A. Fres ,1961, Ann. Inst. Univ. Novale di Napoli 30,4.