| |||
|
|
|||
|
Tomasz Krzyt - PTMA Oddział w Warszawie.
X LEONIS (9h51m +11°52') W gwiazdozbiorze Lwa, w odległości tylko 54' od znanej zmiennej długookresowej R Leonis i w odległości zaledwie 4' od gwiazdy 6-tej wielkości BD +12° 2105 leży jedna z jaśniejszych zmiennych typu U Gemiorum - X Leonis.
Dzięki temu, że zmienna leży blisko R Leonis, została odkryta już dawno temu (1906 Metcalf) i jest jedną z lepiej zbadanych zmiennych tego typu. Maksymalna amplituda zmian blasku dla X Leonis wynosi prawie sześć i pół wielkości gwiazdowej (11.1 - 16.5 mag). Jednak średnio w czasie maksimum zmienna osiąga 12.0-12.5 mag. Zatem aby ją dostrzec potrzebny jest teleskop o średnicy lustra co najmniej 15 cm. Odstępy czasu między kolejnymi wybuchami wynoszą średnio około 20 dni, chociaż globalnie zawarte są w szerokich granicach między 9 a 42 dni. Początkowy wzrost jasności do maksimum jest bardzo szybki i trwa średnio dwa dni. Gwiazda pozostaje w maksimum jasności przez około 3 dni, zaś późniejszy spadek trwa zwykle około 4 dni. W sumie sam wybuch trwa średnio 9-10 dni. Jak wszystkie zmienne typu U Geminorum, zmienna jest ciasnym układem podwójnym, zwierającym dysk akrecyjny. Jak ciasnym? Tego dokładnie nie wiadomo. Różni badacze otrzymywali bowiem różne wartości okresu orbitalnego. Najbardziej wiarygodną wartością jest 3.95 godziny (Shafter, Harkness 1986). Znając okres orbitalny, z odpowiedniej formuły empirycznej (Warner 1976) możemy uzyskać promień chłodnej gwiazdy Ciągu Głównego, który dla X Leonis wynosi 0.43R8. Mając promień chłodnego składnika i wiedząc, że jest gwiazda Ciągu Głównego można ocenić, że musi to być czerwony karzeł typu M. Poniższy wykres zawiera obserwacje wykonane przez obserwatorów brytyjskich (BAAVSS).
Szczegółowa mapa okolic zmiennej jest dostępna na stronie AAVSO - www.aavso.org Literatura:
|
|||
|
|
|||
